Rodzaje Spółek osobowych
Zakładając własną działalność gospodarczą, stajemy przed wyborem sposobu jej prowadzenia: możemy zdecydować się na jednoosobową formę przedsiębiorczości, ale polskie prawo umożliwia również rozwijanie działalności gospodarczej pod postacią różnego rodzaju spółek. Jaka spółka osobowa jest najkorzystniejsza i czym się one właściwie od siebie różnią? Na te i inne pytania odpowiada p. Grażyna Konieczna z poznańskiego biura księgowego.
Dwoma dokumentami, które regulują zasady tworzenia i funkcjonowania spółek w naszym kraju, są Kodeks cywilny oraz Kodeks spółek handlowych. Generalnie z punktu widzenia podstawy ekonomicznej spółki można podzielić na: osobowe(spółka jawna, spółka cywilna, spółka partnerska, spółka komandytowa i spółka komandytowo-akcyjna) oraz kapitałowe(spółka akcyjna i spółka z ograniczoną odpowiedzialnością).
Spółka cywilna
To prosta forma organizacji działalności gospodarczej, która polega na wspólnym prowadzeniu przedsiębiorstwa. Mogą ją założyć zarówno osoby fizyczne, jak i istniejące już podmioty gospodarcze, ale wymagane jest do tego zawarcie umowy pomiędzy wszystkimi wspólnikami oraz zarejestrowanie takiej działalności w urzędzie miasta lub gminy przez każdego wspólnika z osobna.
– W przypadku tego typu spółki każdy ze wspólników płaci podatek dochodowy we własnym zakresie, więc możliwy jest wybór różnych form opodatkowania – dodaje p. Grażyna Konieczna z biura księgowego Grakon – Niemniej jeżeli choć jeden wspólnik wybierze formę zryczałtowaną, to reszta także będzie musiała rozliczać swoje dochody z działalności w ten sam sposób. Sytuacja, której część wspólników spółki cywilnej objęta jest ryczałtem, a reszta korzysta z zasad ogólnych lub podatku liniowego, jest niedopuszczalna.
Spółka jawna
Pod wieloma względami przypomina spółkę cywilną, gdyż podobnie jak ona nie posiada formy prawnej, a w jej skład wchodzi najczęściej niewielka liczba wspólników z własnym kapitałem. Odróżnia ją jednak to, że wymaga ujawnienia w nazwie firmy nazwiska przynajmniej jednego ze współwłaścicieli, a jej działanie regulują przepisy Kodeksu spółek handlowych. Spółka jawna wymaga zawarcia umowy w formie pisemnej oraz zarejestrowania w Krajowym Rejestrze Sadowym.
Jak zauważa właścicielka biura księgowego, spółka jawna pozwala ograniczyć odpowiedzialność majątkową wspólników, gdyż wierzyciel ma prawo sięgnąć po mienie jednego ze współwłaścicieli dopiero w sytuacji, gdy niemożliwa staje się egzekucja z majątku spółki.
Spółka partnerska
To bardzo specyficzna forma spółki, gdyż służy wyłącznie do wykonywania wolnych zawodów, a założyć ją mogą jedynie osoby fizyczne, które nie posiadają własnej działalności gospodarczej. Jej działanie reguluje Kodeks spółek handlowych, a jej nazwa musi zawierać przynajmniej jedno nazwisko wspólnika z dopiskiem “i partner”, lub “i partnerzy”. Spółka partnerska, podobnie jak ww. rodzaje spółek, nie posiada osobowości prawnej i obowiązuje ją taki sam proces rejestracyjny.
Z punktu widzenia biura księgowego warto zaznaczyć, że współwłaściciele tego typu spółki odpowiadają osobiście i solidarnie całym swoim majątkiem tylko za zobowiązania spółki nie związane z wykonywaniem wolnego zawodu. Chodzi tu w szczególności o kredyty i pożyczki zaciągane przez spółkę. Ma to na celu rozgraniczenie odpowiedzialności prawnej i majątkowej całej spółki wobec indywidualnych zobowiązań wspólników.
Spółka komandytowa
Ostatni typ spółki osobowej, który umożliwia wspólnikom dogodne kształtowanie odpowiedzialności za jej zobowiązania oraz prowadzenie spraw. Podobnie jak w przypadku wyżej wymienionych spółek, do jej założenia wymagane jest sporządzenie umowy pisemnej między wszystkimi wspólnikami, zarejestrowanie spółki w Krajowym Rejestrze Sądowym oraz zawarcie w nazwie firmy imienia i nazwiska jednego z komplementariuszy z dopiskiem “spółka komandytowa”.
Pani Grażyna Konieczna dodaje, że największą zaletą spółki komandytowej jest ograniczona odpowiedzialność wspólników za zobowiązania finansowe spółki, którzy odpowiadają wyłącznie do kwoty ustalonej w umowie zawartej pomiędzy nimi. Wadą stanowi z kolei konieczność samodzielnego prowadzenia pełnej księgowości lub zlecenie tego odpowiedniemu biuru księgowemu.